Reünie 26 maart 2017

Deze heeft plaatsgevonden in Hotel CASA 400.

Hieronder de tekst van de presentatie door Frank van Keulen: ‘HET BRIEFJE VAN OPA’.

Toespraak herdenking Razzia Twente 13 september 2016

Tekst over David, Enschede 2016

David of Dé Woudstra, mijn Opa, was een zoon van Herman Woudstra en Aaltje Salomons. David, banketbakker van beroep, trouwde in 1933 met Hendrina (Henny) Polak en op 23 september 1936 werd dochter Alice, mijn moeder, geboren. David werkte samen met vader Herman en broer Willy in de Hollandia Matze fabriek.

Opa David ontkwam aan de razzia op 14 september waarbij onder anderen oom Sal werd gearresteerd. De politie kwam wel aan de deur in de Padangstraat waar het gezin woonde, maar vroegen daar naar de aanwezigheid van een onbekende Woudstra en Oma Henny stuurde ze onverrichter zaken weg. David moest in de maanden volgend op de razzia wel een aantal keren bij de SD verschijnen maar mocht dan weer terug waardoor hij de indruk had dat hij geen gevaar liep. Hij vermoede dat dit kwam omdat hij in de levensmiddelenbranche werkte.

Niets bleek minder waar toen hij op een warme dag eind juli 1942, bijna een jaar na de razzia, zijn colbert met gele ster had uitgetrokken en in overhemd en zonder ster een bezoeker ontving. Kort na het bezoek werd Dé gearresteerd wegens het niet dragen van de ster.

Na zijn arrestatie is Dé naar het huis van bewaring in Arnhem gebracht. Op de achterkant van een formuliertje met de distributieregeling voor Hollandia producten schrijft hij haastig een kort berichtje aan Henny. Hij legt uit opgehaald te zijn voor “de ster beweging” maar hoopt met een paar dagen weer thuis te zijn.
Uit de volgende brieven blijkt berusting maar ook vertrouwen dat het allemaal wel goed zal komen. Dé werd eerst gedetineerd in de gevangenis in Arnhem vanwaar hij in augustus werd overgebracht naar kamp Amersfoort waar, zo schrijft hij in zijn brief, “de behandeling soms wat te vriendelijk is”. Eind september 1942 wordt Dé op transport naar Duitsland gezet. Naar Oberhausen, schrijft hij in zijn laatste brief van 23 september die samen met een haastig geschreven briefkaart uit de trein is gegooid en op 25 september in Enschede wordt bezorgd. Hij schrijft dat hij hoopt dat de behandeling daar beter zal zijn. Oberhausen bleek later Mauthausen te zijn waar hij het lot van oom Sal volgt en nog voor het einde van het jaar om het leven wordt gebracht.

Oma Henny en dochter Alice, mijn moeder, worden ’s avonds door het verzet thuis opgehaald. Achterop de fiets rijden ze naar de stadsgrens waar moeder en dochter elk in een andere richting verdwijnen om onder te duiken. Zij zien elkaar pas weer in 1944 als zij op een onderduikadres herenigd worden.

Het is bijzonder om 75 jaar na die noodlottige eerste razzia hier te staan en te kunnen vertellen over dat kleine stukje afschuwelijke geschiedenis dat is overgeleverd in de vorm van de laatste brieven van David die al die jaren gekoesterd zijn, en door de verhalen van mijn moeder, toen een meisje van 6. Ook bijzonder is het dat de brieven ondanks moeilijke omstandigheden in 1942 toch een weg hebben gevonden naar de juiste bestemming.

 

Pas na het overlijden van mijn moeder, op 1 april 2014, heb ik de brieven kunnen bekijken. Ik heb ze gedigitaliseerd en heb ze uitgeschreven. Ook ik werd getroffen door de zorg en liefde voor vrouw en kind, door de goede moed en hoop die David koesterde en door de onwetendheid van het lot dat hem verwachte.

Ik ben dankbaar voor de gelegenheid die ik gekregen heb om hier met u het verhaal van David, Henny en Alice te mogen delen. Het verhaal op zichzelf is helaas niet uniek in een grotere context, maar wel uniek binnen mijn familie en de gevolgen van die grimmige dag in juli 1942 galmen nog altijd na. In de tijd waarin wij leven is het denk ik goed om stil te blijven staan bij wat er gebeurt als blinde haat een kans krijgt. Het gaat niet om getallen, aantallen of naamloze groepen. Het gaat om eenvoudige mensen zoals mijn Opa, mijn Oma en een meisje van 6.

Zolang wij hun namen weten zijn zij niet vergeten…

 

Sorry, the comment form is closed at this time.