Schoorl, een concentratiekamp in de duinen
Monument kamp Schoorl
De tekst op het monument:
Op deze plaats bevond zich het kamp Schoorl waar de nazi-bezetter tussen december 1940 en oktober 1941 Joodse en politieke gevangenen vasthield voordat zij naar andere kampen werden overgebracht
Voor hen begon hier een lijdensweg waarvan de meesten niet terugkeerden
Bij de oprit naar de parkeerplaats van de Boswachterij Schoorl staat een eenvoudig monument met de tekst: Op deze plaats bevond zich het “Kamp Schoorl”, waar de bezetter tussen december 1940 en oktober 1941 Joodse en politieke gevangenen vasthield, voordat zij naar andere kampen werden overgebracht. Voor hen begon hier een lijdensweg waarvan de meesten niet terugkeerden.
Het Kamp Schoorl werd in 1939 opgericht als legerkamp voor de Nederlandse infanterie. Na de Duitse inval in mei 1940 diende het aanvankelijk als interneringskamp voor in Nederland wonende staatsburgers van landen waarmee Duitsland in oorlog was. Van eind 1940 tot november 1941 werd het gebruikt als concentratiekamp (Polizeiliches Durchgangslager in het jargon van de bezetter).
Voor negentienhonderd mensen was Schoorl de eerste etappe van de lijdensweg naar concentratiekampen elders. Meer dan de helft van hen kwam niet terug.
De oprichting van het monument op 11 juni 1991 is een initiatief geweest van de Stichting Vriendenkring Mauthausen, omdat het via Kamp Schoorl was dat de bijna 700 slachtoffers van de razzia’s in februari en juni 1941 op jonge Joodse mannen zijn gedeporteerd naar Mauthausen, waar zij allen in korte tijd werden vermoord.
Na de oorlog hebben in Kamp Schoorl nog enige tijd NSB’ers en collaborateurs gevangen gezeten. In 1946 nam het leger het kamp weer over. In 1949 werd het opgeheven en afgebroken.
In het nabijgelegen bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer zijn op een expositiepaneel meer bijzonderheden over het kamp te vinden.
Het monument is ontworpen en uitgevoerd door de steenhouwer Emmanuel Glatt.
De basisscholen van Schoorl hebben het monument gezamenlijk geadopteerd.
Het gemeentebestuur van Schoorl organiseert jaarlijks op of omstreeks 11 juni een herdenking bij het monument.
Monument bij de Synagoge in Enschede
Monument bij de Synagoge in Enschede
Detail
Oostenrijk
Gedenkteken in Melk
Gedenkteken in Melk
Opgedragen aan de aan de nagedachtenis van de Nederlandse slachtoffers van KDO Melk.
De plaquette werd vervaardigd door de steenhouwer Emanuel Glatt. De onthulling vond plaats in mei
1998.
Gedenkteken in Gusen
Opgedragen aan de aan de nagedachtenis van de Nederlandse slachtoffers van KDO Gusen.
Deze plaquette, en de volgende in Slot Hartheim, werd vervaardigd door de steenhouwer Emanuel Glatt. De onthulling van beide vond plaats op 6 mei 2005
Gedenkteken in Slot Hartheim in Alkoven
Deze plaquette heeft geen namen, omdat niet meer vast te stellen is welke Nederlanders in de beruchte “Euthanasie-inrichting” van Hartheim om het leven zijn gebracht.
Monument in Ebensee
De onthulling van dit monument vond plaats in mei 2006. In Ebensee was geen plaats meer voor een plaquette en werd het een echt monument. Ook deze keer was Emanuel Glatt de steenhouwer die het monument vervaardigde.