MAUTHAUSENREIS 2017

Vrijdagochtend  5 mei ben ik als enige naar Salzburg vertrokken. Door omstandigheden was er dit jaar geen reisgezelschap. Na een voorspoedige reis kwam ik zodanig op tijd aan in het hotel dat ik nog wat tijd over had om me alvast te oriënteren in Mauthausen. Ik kwam net rond sluitingstijd bij het kamp aan en heb daar een poosje in het gras gezeten en mij daar zitten verbazen over het enorme contrast tussen de grimmigheid van de muren, de poort, de wachttorens en het lieflijke landschap waar indertijd al die verschrikkelijke dingen hebben kunnen gebeuren. Ik probeerde mij een beeld te vormen van hoe de aankomst voor mijn grootvader geweest moet zijn. Onvoorstelbaar…

Bloemen in Güsen.

Zaterdag moest ik een aantal dingen regelen maar ik besloot dat ik vreselijk graag eerst alleen en in alle rust het kamp wilde bezoeken. Ik ben er in 1975, als jongetje van 12 met mijn ouders geweest en in de jaren 90 nog een keer samen met mijn moeder en een groot reisgezelschap van de stichting. Zo stond ik dus op zaterdagochtend om half 10 bij de ingang van het kamp. Onder een strak blauwe hemel heb ik het hele terrein en museum bekeken en wat mij het meeste trof was het verschil in de ervaring ten opzichte van de eerdere keren dat ik er geweest ben. Wat zich hier heeft voltrokken ontgaat je als 12-jarige en ook als dertiger kijk je nog met heel andere ogen. Het besef dat deze plek en alle verschrikkingen die daarbij hoorden voor zoveel mensen het laatste is geweest dat zij hebben moeten zien en beleven,  maakt me nietig en sprakeloos.

Met de voorzitter van het Comité International Mauthausen had ik afgesproken elkaar te zullen treffen voor de herdenking in Güsen waar hij mij kort wilde bijpraten over de vergadering die zij op vrijdag hebben gehad. Daarna was er tijd om bloemen te leggen bij de plaquette ter nagedachtenis aan de Nederlandse slachtoffers van Güsen. Tijdens de herdenkingsdienst werd gesproken door o.a. een Franse overlevende, de Poolse onderminister van Cultuur en de Bondspresident van Oostenrijk. Het verhaal van de Fransman liet een diepe indruk op mij achter.

Zondagochtend was ik al om 9 uur op het terrein buiten het dorp Mauthausen waar vandaan tijdens de hele herdenking pendelbussen heen en weer reden. Ik had beloofd om voor aanvang van het officiële deel aan te sluiten bij het Luxemburgs gezelschap die een ceremonie hielden bij hun monument.  Daarna was het kort wachten op de aankomst van de Nederlandse ambassadeur met gevolg. Voor de aanvang van het officiële deel van de internationale herdenking hebben wij samen met de Engelse delegatie bloemen gelegd bij het monument voor de slachtoffers van het Englandspiel. De herdenking zelf was een indrukwekkende gebeurtenis op de oorspronkelijke appelplaats waar na een aantal toespraken door alle vertegenwoordigde landen en een groot aantal Oostenrijkse organisaties vaak onder groot applaus bloemen werden gelegd. Aansluitend hebben wij als Nederlandse vertegenwoordiging bloemen gelegd bij het Nederlands monument waar ik een korte toespraak heb gehouden waarna wij gezamenlijk de steengroeve hebben bezocht om bloemen te leggen bij de plaquette aldaar.

Het was belangrijk dat wij als Nederlandse organisatie niet zouden ontbreken tijdens de Internationale herdenking. Het aanhalen van de banden met het Comité International Mauthausen, de Nederlandse vertegenwoordiging in Oostenrijk en met zusterorganisaties is belangrijk en ik ben dankbaar dat ik de gelegenheid heb gekregen deze reis te mogen maken.

Frank van Keulen.

Kranslegging bij het Nederlands monument

Hieronder de toespraak:

Excellentie, geachte aanwezigen,

Ik wil graag van de gelegenheid gebruik maken kort mijn ervaring van deze reis met u te delen.

Gisteren bezocht ik voor het eerst sinds lange tijd weer Mauthausen. Ik ben vroeg gegaan om in alle rust het kamp en de omgeving in mij op te nemen en in tegenstelling tot eerdere bezoeken overviel mij dit keer een enorm gevoel van verbondenheid met mijn grootvader, die hier de laatste momenten van zijn leven heeft moeten doorbrengen. Hij mocht er niet meer zijn maar in dat boosaardige plan is men niet geslaagd. Ik ben er nog, als een directe nazaat, omdat mijn moeder als meisje van 6 door vreemden is verborgen en zo de oorlog kon overleven.

Ik heb geen idee hoe mijn grootvader om het leven is gekomen, elke gedachte daarover is te veel. Maar hoe het ook gebeurd is, in mij viert mijn grootvader het leven. Bijna als een klap in het gezicht van de boze machten die dit verschrikkelijke plan in werking hebben gesteld. Zonder hem had ik hier niet gestaan. Beter dan dit kan ik niet verwoorden hoe bijzonder het is dat ik hier aanwezig ben. David Woudstra, je bent niet vergeten en in mij, mijn broer en zus en al je achterkleinkinderen leef jij voort.

Hier staan brengt ook een verantwoordelijkheid met zich mee. Een verantwoordelijkheid die wij allen delen en die juist in deze tijd weer van enorm belang is. Wij moeten waakzaam zijn. Wij zijn het als volgende generatie verplicht aan hen die geleden hebben. Dit nooit meer!

Ik dank u voor uw aandacht uw betrokkenheid, en uw aanwezigheid.

Plaquette in Hartheim